सुळक्यापर्यंत जायला अजून तासा-दिडतासाची चढाई होती म्हणुन आधी जेवून घ्यायचे ठरवले. आम्ही पोचलो तेंव्हा तिकडून यूथ होस्टेलचा (Y.H.A.I) एक ग्रुप निघत होता. त्यांनी आम्हाला गरमागरम टोमॅटो सूप ऑफर केले. मस्तच बनवले होते. पोचल्यापोचल्या असे काही गरम पोटात पडल्याने सगळा थकवा गेला आणि भूक सुद्धा वाढली. हा.. हा..
आम्ही आता जेवून २ वाजता पुढच्या चढाईसाठी तयार झालो. आश्रमाच्या मागुन सुळक्याकड़े जाण्याचा मार्ग सुरु होतो. पाहिले तर अंतर अगदी जवळ वाटते पण वर जायला अजून किती वेळ लागेल ह्याचा अंदाज येत नव्हता. तरीसुद्धा आम्ही जाउन यायचे ठरवले. उशीर झाला तर झाला. दोन डोंगराच्या मधल्या सोंडेवरुन वर जाणाऱ्या वाटेने निघालो. आता वाट दाट झाडीत शिरली आणि वर चढायला लागली. मी आणि ऐश्वर्याने चढण्याचा वेग वाढवला. सचिन सुद्धा सोबत होताच. पण खडा चढ सुरु झाला तशी निता बरीच मागे पडायला लागली. विवेकने आणला मात्र तिला बरोबर गप्पा मारत मारत. तिने सुद्धा हळू-हळू का होइना पण पूर्ण करणारचं असा निर्धार केला होता. भले शाब्बास... मला कधी एकदा वरती पोचतोय असे झाले होते.
आता वरचा भाग टप्यात येऊ लागला होता. वर चढत जात आम्ही डाव्या बाजुच्या डोंगराच्या कड्याला भिडलो आणि उजवीकडे सरकत सरकत पुढे जायला लागलो.
मी सर्वात पुढे होतो. अचानक डाव्याबाजूला थोड़े वरुन काहीतरी वेगाने आपल्याकडे सरकते आहे असे जाणवले. झटकन वळून पाहिले तर काळतोंडया माकडांचे एक टोळके वेगाने पुढे सरकत होते. मला क्षणात येणाऱ्या संकटाची जाणीव झाली. पण ती सुदैवाने खोटी ठरली. कारण आमच्या थोड पुढे उजव्या बाजूला असणाऱ्या लालतोंडी माकडांवर हल्ला करण्याच्या बेतात ते पुढे सरकत होते हे मी लगेच कळून चुकलो. हुस्शश... आम्ही तिकडेच थांबलो आणि त्या सर्व वानर सेनेला आमच्या मार्गातून जाऊ दिले. आता अंतिम चढाई सुरु झाली. उजवीकडे जात-जात उजवीकडच्या डोंगराला भिडलो आणि वरच्या वाटेला लागलो. मध्येच थोडा घसारा तर कधी एखादा बोल्डर पार करत आम्ही पुढे सरकत राहिलो. अखेर दुपारी ३:३० च्या आसपास आम्ही सुळक्यापाशी जाउन पोचलो.
सुळक्यावर चढाई करायची म्हणजे त्यासाठी प्रस्तरारोहण करावे लागते. आम्ही काही ते करणार नव्हतो. मात्र उजव्याबाजूला साधारण १०-१२ फुट वर चढून जायला एक शिडी लावली आहे. अवस्था वाइट असल्याने शिडीवर जास्त भरोसा न ठेवता थेट चढाई केली आणि वर पोचलो.
ह्या ठिकाणी उजव्या बाजूला खोल दरी असून चढाई करताना काळजी घ्यावी लागते. नाहीतर पुढे काय ते सांगायला नकोच. २ वर्षांपूर्वी पावसाळ्यात एका मुलीचा ह्याचं ठिकाणी कुठेतरी अपघाती मृत्यू झाला होता. वास्तवाचे भान ठेवून निसर्गात वागावे हेच बेहत्तर. या ठिकाणी मी ९ वर्षांनंतर येत होतो. जुन्या आठवणी ताज्या केल्या आणि काही वेळातचं परतीच्या मार्गाला लागलो. पूर्ण अंधार पडायच्या आत किमान डांबरी रस्त्याला लागणे महत्वाचे होते. फटाफट उतरत पुन्हा खाली आश्रमाकडे आलो. ५ वाजत आले होते. विवेक आश्रमासमोरून खालच्या बाजूला जाणाऱ्या वाटेवर एक धबधबा आहे. पावसाळ्यात जोरदार पडतो पण मार्च-एप्रिलमध्ये सुद्धा तिकडे पाण्याची संततधार लागून असते. शिवाय आश्रमातील लोकांसाठी हाच एक पाण्याचा स्त्रोत असल्याने त्यांनी पाणी अडवून साठवले आहे.
परतीच्या मार्गाला लागायच्या आधी आश्रमासमोरच्या जागेमध्ये काही भन्नाट फोटो काढले. असाच ज़रा टाइमपास. मज्जा आली. ५ वाजून गेले होते. सुसाट वेगाने परतीच्या वाटेवर निघालो. तासाभरात आम्ही रस्त्याला लागलेलो होतो.
गाड्या काढल्या आणि डेणा गाव ओलांडून हायवेला लागलो. शहापुरमार्गे रात्री ९ वाजता ऐश्वर्याला कल्याण फाटयाला सोडले आणि आम्ही पुढे निघालो. बरेच वर्षांपासून करायचा राहिलेला आजा पर्वतचा ट्रेक करून भरून पावलो होतो. त्याच आनंदात पुढचे प्लान्स करत आम्ही घराकडे निघालो.
आम्ही वर पोचलो तेंव्हा ९ वाजत आले होते. काहीवेळ तिकडे घालवला आणि पुन्हा उतरु लागलो. उतरताना अधिक काळजी घेणे गरजेचे होते. पुन्हा त्या सर्व पायऱ्या आणि तो छोटासा टप्पा उतरून खाली आलो. पुन्हा गुहेकडे जायच्या आधी गडाच्या पलिकडच्या बाजूला चक्कर टाकली. तसे तिकडे फारसे काही नाही. नाही म्हणायला २ गुहा आहेत. त्या सुद्धा थोड्यावर कोरल्या आहेत. आतमध्ये डोकवायचे असेल तर १०-१५ फुट चढून जायला लागते. एकामध्ये आम्ही डोकावलो आणि पुन्हा गुहेकडे निघालो. परतीची तशी काही घाई नव्हती. दुपारी २ च्या आसपास खाली गावात पोहचायचे होते. आजचे जेवण कालच हमीदला सांगून आलो होतो. १२ च्या आसपास परतीच्या वाटेवर निघालो. पुन्हा एकदा ते दोन्ही रॉकपॅच आणि गडाचा दरवाजा उतरून खालच्या 'मेटे'पर्यंत उतरलो. तिकडे थोडावेळ टाइमपास केला आणि मग थेट गाव येईपर्यंत थांबलो नाही. मी आणि शेफाली गप्पा मारत मारत इतके हळू-हळू उतरत होतो की बाकी तिघांच्या बरेच मागे पडलो होतो. आम्ही खाली पोचलो तो पर्यंत अभि, राजेश आणि सुमेधा फुरसतमध्ये हमीदच्या घरी जाउन पडले होते. ३ च्या आसपास जेवण आटोपले अजून एका ट्रेकची सांगता करत बस पकडून मुरबाड गाठले आणि तिकडून कल्याण मार्गे ठाणे-मुंबई ...
शिवमंदिरापाशी थांबलो होतो तेंव्हा हेडटॉर्चच्या प्रकाशात खादू-पिदू झाले आणि आम्ही सगळे शेवटच्या टप्याच्या चढाईला लागलो. पुन्हा एकवार राजेश सर्वात पुढे आणि मी सर्वात मागे. निघताना शिवपिंडीला नमस्कार केला. मंदिराकडे तोंड करून उभे राहिलात की तुमच्या बरोबर उजव्या बाजूला थेट वरती गोरखगडाचे प्रवेशद्वार आहे. चालायला म्हणजे चढायला सुरुवात केली. १० पावले वर चढलो की लगेच दगडामध्ये खोदलेल्या पायऱ्या सुरू होतात. इकडे जरा काळजीपूर्वक कारण बऱ्याच पायऱ्या तूटलेल्या आहेत आणि अंधारात त्या काही नीट दिसत नाहीत. उजवे-डावे वळसे मारत पायऱ्यावरुन थोडं वर गेले की एका ठिकाणी जराशी सपाट जागा आहे. पौर्णिमा असेल तर ह्या ठिकाणाहून प्रवेशद्वाराचा छानसा फोटो घेता येतो. आज मात्र पंचमी होती त्यामुळे तसा फारसा चंद्रप्रकाश नव्हता. तिकडे १-२ मिं. थांबलो आणि पुढच्या चढाला लागलो.
पहाटेचे ३ वाजत आले होते आणि आम्ही सर्वजण गडाच्या सुळक्यापाशी येउन पोचलो. उजव्या बाजूची पायवाट आपल्याला ८-१० पायऱ्या उतरवून गुहेकडे नेते. गुहेबाहेर पाण्याच्या टाक्या आहेत. पण त्यात पाणी कमी आणि कचरा जास्त भरलेला असतो. आम्ही गुहेत पोचलो तेंव्हा गडावर कोणीच नव्हते. गुहा प्रशस्त्र असून किमान ५० जण मावतील इतकी मोठी आहे. गुहेमध्ये डाव्या बाजूला 'नवनाथ पंथीय' देवांची स्थापना केलेली आहे तर उजव्या भागात आपल्याला रहता येते. तसा गुहेचा उजवाच भाग झोपण्यायोग्य आहे कारण जमीन ह्याच भागात तशी सपाट आहे. योग्य जागा शोधून आम्ही थोडावेळ पाठ टेकली. मी, राजेश आणि शेफाली गुहेमध्ये गप्पा टाकत बसलो तर अभि आणि सुमेधा गुहेबाहेर पायऱ्याच्या बाजूला एक मस्त मोठा सपाट प्रस्तर आहे त्यावर गप्पा टाकत बसले होते. रात्री गप्पा मारता-मारता मला झोप कधी लागली ते कळले पण नाही. पहाटे-पहाटे मला जग आली तेंव्हा अभि, शुमेधा आणि राजेश जागे होते. बहुदा ते झोपलेच नव्हते. शेफाली नुकतीच उठली होती. आम्ही सर्वांनी आवरून घेतले आणि गडफेरीला निघायची तयारी केली.
आम्ही आता जेवून २ वाजता पुढच्या चढाईसाठी तयार झालो. आश्रमाच्या मागुन सुळक्याकड़े जाण्याचा मार्ग सुरु होतो. पाहिले तर अंतर अगदी जवळ वाटते पण वर जायला अजून किती वेळ लागेल ह्याचा अंदाज येत नव्हता. तरीसुद्धा आम्ही जाउन यायचे ठरवले. उशीर झाला तर झाला. दोन डोंगराच्या मधल्या सोंडेवरुन वर जाणाऱ्या वाटेने निघालो. आता वाट दाट झाडीत शिरली आणि वर चढायला लागली. मी आणि ऐश्वर्याने चढण्याचा वेग वाढवला. सचिन सुद्धा सोबत होताच. पण खडा चढ सुरु झाला तशी निता बरीच मागे पडायला लागली. विवेकने आणला मात्र तिला बरोबर गप्पा मारत मारत. तिने सुद्धा हळू-हळू का होइना पण पूर्ण करणारचं असा निर्धार केला होता. भले शाब्बास... मला कधी एकदा वरती पोचतोय असे झाले होते.
मी सर्वात पुढे होतो. अचानक डाव्याबाजूला थोड़े वरुन काहीतरी वेगाने आपल्याकडे सरकते आहे असे जाणवले. झटकन वळून पाहिले तर काळतोंडया माकडांचे एक टोळके वेगाने पुढे सरकत होते. मला क्षणात येणाऱ्या संकटाची जाणीव झाली. पण ती सुदैवाने खोटी ठरली. कारण आमच्या थोड पुढे उजव्या बाजूला असणाऱ्या लालतोंडी माकडांवर हल्ला करण्याच्या बेतात ते पुढे सरकत होते हे मी लगेच कळून चुकलो. हुस्शश... आम्ही तिकडेच थांबलो आणि त्या सर्व वानर सेनेला आमच्या मार्गातून जाऊ दिले. आता अंतिम चढाई सुरु झाली. उजवीकडे जात-जात उजवीकडच्या डोंगराला भिडलो आणि वरच्या वाटेला लागलो. मध्येच थोडा घसारा तर कधी एखादा बोल्डर पार करत आम्ही पुढे सरकत राहिलो. अखेर दुपारी ३:३० च्या आसपास आम्ही सुळक्यापाशी जाउन पोचलो.
गाड्या काढल्या आणि डेणा गाव ओलांडून हायवेला लागलो. शहापुरमार्गे रात्री ९ वाजता ऐश्वर्याला कल्याण फाटयाला सोडले आणि आम्ही पुढे निघालो. बरेच वर्षांपासून करायचा राहिलेला आजा पर्वतचा ट्रेक करून भरून पावलो होतो. त्याच आनंदात पुढचे प्लान्स करत आम्ही घराकडे निघालो.
होतो तेंव्हापासून ह्या जागेचा 'स्क्रीनशॉट' माझ्या डोक्यात बसला होता. पुढचे मागचे काही लक्ष्यात नव्हते. फ़क्त हा फाटा तेवढा लक्ष्यात राहिला होता. आम्ही इकडे पोचलो तेंव्हा ११ वाजत आले होते. थोड आतमध्ये बाइक्स लावल्या आणि मग थेट कूच केले आश्रमाकड़े. मार्च महिन्यातली दुपार असल्याने ऊन चांगलेच खात होते. शिवाय पहिला टप्प्यावर फारशी झाडे नाहीत. ह्या कच्च्या रस्त्याने थोड चढून वर गेलं की मोकळे मैदान आहे. इकडे आम्ही चालता-चालता भूक लागली म्हणुन खायला लागलो. मी सोबत कडक बुंदिचे लाडू आणले होते. एक-एक खायचे सोडून विवेकने एक साथ २ तोंडात कोंबले. मी म्हटले २ का? ३ खा की.. मग आम्ही त्याचे हात पकडून अजून एक लाडू त्याच्या तोंडात कोंबला आणि ते बाहेर न काढता आता चावून-खावुन संपवून दाखव म्हटले. सॉलिड मज्जा आली. तसेच पुढे निघालो. जरा चढ़ लागला की मात्र मस्त जंगल सुरु होते आणि गारवा जाणवू लागतो. आपल्या सोबत असते फ़क्त निरव अशी शांतता. ह्या जागेची निवड आश्रमासाठी का केली असावी हे ध्यानात येते. सपाटीवरची चाल असल्याने फारसा दम सुद्धा लागत नाही. पायथ्यापासून साधारण तासा-दिडतासात आश्रमापर्यंत पोचता येते. आम्ही पोचलो तेंव्हा दुपारचा १ वाजत आला होता.
त आहे. ह्या ठिकाणाला ह्या जागेला अतिशय प्राचीन अशी ऐतिहासिक पार्श्वभूमी आहे. किती प्राचीन म्हणता ... तर ऐका. 'थेट रामायण काळापासून.' श्रीरामाच्या आज्ञेने लक्ष्मणाने सीतामाईना ज्याठिकाणी आणून सोडले ती जागा म्हणजे 'आजा पर्वत'. आजही ह्याठिकाणी वाल्मिकी ऋषिंचा आश्रम आहे. आजा पर्वताच्या बाजुच्या सुळक्याला 'सितेचा पाळणा' असे नाव आहे तर तो सुळका ज्या टेकडीवर आहे त्याला 'लव-कुश टेकडी' असे नाव आहे. थोडक्यात काय तर लव - कुश यांचा जन्म ह्याठिकाणी झाला. कौलारु घराप्रमाणे असणाऱ्या आश्रमासमोर सारवलेले अंगण आहे. येथे ३-४ जण राहतात. आतमध्ये वाल्मिकी ऋषिंच्या पादुका असून परिसर अतिशय स्वच्छ आणि शांत आहे. आश्रमाच्या उजव्या हाताला जमिनीखाली असलेली एक शिवपिंड आहे. तर समोरचा परिसर मोकळा असून मध्ये-मध्ये थोर वृक्ष आहेत. एक राहण्यायोग्य अशी जागा सुद्धा आता इकडे बांधली आहे.
