Sunday, 2 August 2009

भाग २ - आजा उर्फ़ आजोबा पर्वत ... !


पक्क्या ट्रेकर्सना लांबूनसुद्धा डोंगर ओळखता येतात त्यामुळे रस्ता काढत जाणे कठिण जात नाही, मात्र काही शंका असल्यास गावात विचारणे कधीही चांगले. आजोबाच्या पायथ्याला असणाऱ्या वाल्मीकि आश्रमाकड़े जाणारा फाटा उजव्या हाताला लागतो. २००० साली पहिल्यांदा आलो होतो तेंव्हापासून ह्या जागेचा 'स्क्रीनशॉट' माझ्या डोक्यात बसला होता. पुढचे मागचे काही लक्ष्यात नव्हते. फ़क्त हा फाटा तेवढा लक्ष्यात राहिला होता. आम्ही इकडे पोचलो तेंव्हा ११ वाजत आले होते. थोड आतमध्ये बाइक्स लावल्या आणि मग थेट कूच केले आश्रमाकड़े. मार्च महिन्यातली दुपार असल्याने ऊन चांगलेच खात होते. शिवाय पहिला टप्प्यावर फारशी झाडे नाहीत. ह्या कच्च्या रस्त्याने थोड चढून वर गेलं की मोकळे मैदान आहे. इकडे आम्ही चालता-चालता भूक लागली म्हणुन खायला लागलो. मी सोबत कडक बुंदिचे लाडू आणले होते. एक-एक खायचे सोडून विवेकने एक साथ तोंडात कोंबले. मी म्हटले का? खा की.. मग आम्ही त्याचे हात पकडून अजून एक लाडू त्याच्या तोंडात कोंबला आणि ते बाहेर काढता आता चावून-खावुन संपवून दाखव म्हटले. सॉलिड मज्जा आली. तसेच पुढे निघालो. जरा चढ़ लागला की मात्र मस्त जंगल सुरु होते आणि गारवा जाणवू लागतो. आपल्या सोबत असते फ़क्त निरव अशी शांतता. ह्या जागेची निवड आश्रमासाठी का केली असावी हे ध्यानात येते. सपाटीवरची चाल असल्याने फारसा दम सुद्धा लागत नाही. पायथ्यापासून साधारण तासा-दिडतासात आश्रमापर्यंत पोचता येते. आम्ही पोचलो तेंव्हा दुपारचा वाजत आला होता.






'आजोबा'ची उंची ४००० फुटांपेक्षा जास्त असून हा कोकणातील सर्वात उंच पर्व आहे. ह्या ठिकाणाला ह्या जागेला अतिशय प्राचीन अशी ऐतिहासिक पार्श्वभूमी आहे. किती प्राचीन म्हणता ... तर ऐका. 'थेट रामायण काळापासून.' श्रीरामाच्या आज्ञेने लक्ष्मणाने सीतामाईना ज्याठिकाणी आणून सोडले ती जागा म्हणजे 'आजा पर्वत'. आजही ह्याठिकाणी वाल्मिकी ऋषिंचा आश्रम आहे. आजा पर्वताच्या बाजुच्या सुळक्याला 'सितेचा पाळणा' असे नाव आहे तर तो सुळका ज्या टेकडीवर आहे त्याला 'लव-कुश टेकडी' असे नाव आहे. थोडक्यात काय तर लव - कुश यांचा जन्म ह्याठिकाणी झाला. कौलारु घराप्रमाणे असणाऱ्या आश्रमासमोर सारवलेले अंगण आहे. येथे - जण राहतात. आतमध्ये वाल्मिकी ऋषिंच्या पादुका असून परिसर अतिशय स्वच्छ आणि शांत आहे. आश्रमाच्या उजव्या हाताला जमिनीखाली असलेली एक शिवपिंड आहे. तर समोरचा परिसर मोकळा असून मध्ये-मध्ये थोर वृक्ष आहेत. एक राहण्यायोग्य अशी जागा सुद्धा आता इकडे बांधली आहे.




क्रमश: .....

भाग १ - आजा उर्फ़ आजोबा पर्वत ... !

ऑगस्ट २००० मध्ये मुंब विद्यापिठाच्या 'हायकिंग आणि ट्रेकिंग क्लब'तर्फे 'आजा उर्फ़ आजोबा पर्वत' येथे ट्रेकसाठी गेलो होतो. हा माझा पहिलाच ट्रेक. डोंगरांशी माझी पाहिली भेट. पावसाळ्यामधले ते सह्याद्रीचे नितांत सुदर असे रूप माझ्या मधला 'डोंगरयात्री' जागा करून गेले. त्यानंतर मात्र पुन्हा आजोबा पर्वत येथे जाणे झालेच नाही. अनेक ठिकाणी फिरलो वर्षात पण इतक्या जवळ असून सुद्धा 'आजा' करायचा राहिलाच.








अखेर ह्यावर्षी मार्च महिन्यात जायचेच असे ठरवले. सोबतीला ऐश्वर्या, विवेक, सचिन आणि निता असे भिडू जमवले आणि नेहमीप्रमाणे बाइक्स दामटवल्या. आजा / आजोबाला जायचे तर मुंबईहून थेट नाशिक महामार्ग पकडायचा. शहापुर फाटयाला उजवीकड़े आत शिरले की 'डेणा' गावचा रस्ता पकडायचा. मध्येच उजव्या बाजूने एक रस्ता येउन मिळतो. हा रस्ता पुण्यावरुन येणाऱ्या भटक्यांसाठी उत्तम. पुण्याहून निघाले की खंडाळामार्गे खोपोलीहून चौक फाटयाला उजवीकड़े वळून कर्जत - कल्याण - मुरबाड मार्गे ह्या रस्त्याने डेणा गावापर्यंत पोचता येते. मी, निता, सचिन आणि विवेक ठाण्याहून नाशिक हायवेने निघालो खरे पण रस्ता बदलून कल्याणमध्ये घुसलो, कारण ऐश्वर्याला उचलायचे होते. मग तसेच पुढे मुरबाडकड़े निघालो. हा रस्ता बाइक चालवायला माझा अतिशय आवडता. मुरबाडला पोचलो नाश्ता उरकला आणि पुढे निघालो. साधारण १०:३० च्या आसपास डेणाला पोचलो. गावात दुकाने आहेत आणि होटेल्स सुद्धा. जे काही खादु-पिदू करायचे ते एकडेच. कारण एकदा गाव सोडले की पुढे काही नाही. आम्ही सोबत सगळे आणले असल्याने थांबायचा काही प्रश्न नव्हता. गावामध्ये शिरल्या-शिरल्या लगेच उजवी मारायची आणि मग थोड पुढे जाउन डाव्या हाताला आजोबाला जायचा रस्ता आहे.
क्रमश: .....